Zatwardzenie u niemowlaka to powszechna przypadłość, która może dotyczyć nawet co trzeciego malucha. Problemy z wypróżnianiem są powodem bólu i dyskomfortu, przez co maluch jest marudny, niespokojny i płaczliwy. Przyczyny zaparć niemowlaka są różne – od niedojrzałości układu pokarmowego po błędy żywieniowe. Jak rozpoznać, że dziecko ma problem z zaparciami? Jakie są skuteczne metody leczenia tej przypadłości?
Zaparcia u niemowlaka – bolesny kłopot
Częstotliwość oddawania stolca u niemowląt jest uzależniona sposobu karmienia. Dzieci, które są karmione piersią, wypróżniają się często od 3 do nawet 12 razy na dobę, oddając stolce o konsystencji papkowatej lub półpłynnej. Maluchy karmione mlekiem modyfikowanym mogą wypróżniać się z mniejszą częstotliwością, inna jest również konsystencja stolca – papkowata lub uformowana. Jednak w przypadku gdy dziecko wypróżnia się co kilka dni (zwłaszcza to karmione piersią), nie musi być jeszcze powodem do niepokoju, o ile nie towarzyszą mu inne niepokojące symptomy, a kupka ma właściwą konsystencję. Zaparcia to rzadkie oddawanie zbitego i twardego stolca. Zgodnie z przyjętymi Kryteriami Rzymskimi IV (2016) zatwardzenie u niemowlaka ma miejsce, gdy przez co najmniej jeden miesiąc pojawią się co najmniej 2 poniższe objawy:
stolce nadmiernie twarde lub o dużej średnicy;
dezynfekcja rzadziej niż 3 razy w tygodniu;
obecność obfitych mas kałowych w odbytnicy;
retencja (zatrzymywanie) stolca.
Dodatkową wskazówką dla rodziców powinno być zachowanie maluszka. Przy zaparciach dziecko jest twarde i napięte, a każdej defekacji towarzyszy rozdrażnienie, płacz i ogromny wysiłek.
Jakie są przyczyny zaparć u niemowląt
Na występowanie zaparć u maluszków wpływ ma wiele czynników, jednak pediatrzy przeważnie wskazują na niedojrzałość przewodu pokarmowego dziecka i sposób jego karmienia. Zaparcia rzadziej pojawia się u dzieci karmionych piersią niż mlekiem modyfikowanym, jednak problem może się wzmacniać w momencie wprowadzenia do jadłospisu pokarmów stałych. W przypadku gdy dieta jest uboga w błonnik lub dziecko wypija zbyt małą ilość płynów, mogą pojawić się nieprzyjemne zatwardzenia.
Układ pokarmowy niemowlęcia nie jest jeszcze całkowicie rozwinięty, a przez to może być bardziej wrażliwy na pewne błędy żywieniowe bądź zmiany w diecie. Wśród najczęstszych są:
- alergie pokarmowe, w tym alergia na białko mleka krowiego;
- zbyt wczesne rozszerzanie diety o pokarmy stałe,
- nieodpowiednie przygotowanie mleka modyfikowanego (np. zbyt gęste);
- niewłaściwa praca jelit wynikająca z niedojrzałości układu trawiennego;
- nadmiar w diecie pokarmów powodujących zaparcia.
Zatwardzenie u niemowlaka – jak sobie z nim radzić?
Jeśli u niemowlaka pojawiają się zaparcia, można mu pomóc na kilka sposobów. Maluszki będące w trakcie rozszerzania diety powinny być często dopijane wodą, gdyż wybrane pokarmy (np. produkty zbożowe) absorbują większe ilości płynów, a to może przyczynić się do zaparć.
Ponadto warto wzbogacić dietę dziecka o przeciery warzywne i owocowe np. z dodatkiem gruszek, jabłek, dyni, śliwek, jak i kasze i produkty zbożowe.
